در این ستون، بی آنکه قید شود، و تنها با کاریکاتور چهرهای که از عمران صلاحی رسم شده بود، و نیز با کدهایی که بعضا در نوشتهها مشاهده میشد (مانند آقای شکرچیان، که امضای مستعار دیگری از عمران صلاحی بود و یا بچه جوادیه و یا ذکر خاطرات روزنامه توفیق)، متوجه میشویم که با خاطرات طنزآمیزی روبهرو هستیم که عمران صلاحی، در مواجهه با اهل ادب و هنر آنها را تجربه کرده و با قلم قهار خود، به تصویر کشیده است.
نشر این خاطرات تا آخر دی ماه همان سال، که روزنامه مذکور از انتشار بازماند، ادامه داشت.
اکنون، به کوشش یاشار فرزند ارزشد زندهیاد صلاحی، و با همراهی اردشیر رستمی، هنرمند کاریکاتوریست که از دوستان صمیمی عمران بهشمار میرفت، این خاطرات در 420 صفحه قطع جیبی و با شمارگان دو هزار نسخه از سوی نشر پوینده وارد بازار شده است. اگرچه قطع انتخاب شده برای این حجم از صفحات مناسب نیست و خواندن کتاب را با دشواری روبهرو میسازد، ولی خاطرات آنچنان شیرین، طنزآمیز و پر از مطایبه و نکتههای بدیع ادبی هستند که این مشکل، چندان به چشم نمیآید.
با کمال تعجب، در کمال تعجب اسامی و خاطرات تعداد فراوانی از نویسندگان، شاعران، طنزپردازان، روزنامهنگاران و هنرمندان را میبینیم که عمران در طول نزدیک به پنجاه سال با آنها مراوده نزدیک داشته است. دیگر اینکه بهدلیل شخصیت راوی که فردی شناخته شده، حرفهای بیغرض است، دستمایه گستردهای فرارویمان قرار میگیرد که میتواند منبع و منشاء تحقیق و مطالعه خاص درباره روشنفکران اهل شعر و ادب پنجاه سال اخیر باشد.
نکته جالب دیگر در کمال تعجب، زبان طنز عمران صلاحی است. او با آنکه گزندهترین نکتهها را در نوشتههای خود طرح میکند، ولی زبان سالمی دارد و بههیچروی از دایره ادب خارج نمیشود. شاید به گفته خود عمران، این کتاب، بخشی از خاطرات اوست که قابل ارائه در محافل عمومی است.
تلاش فرزند عمران صلاحی در تدوین این مجموعه نیز ستودنی است و نشان از آن دارد که او نمیخواهد مرده ریگ پدر به فراموشی سپرده شود. همانطور که شنیدههای ما حاکی از آن است که وی، درصدد جمعآوری اشعار چاپ نشده عمران صلاحی و نیز جمعآوری مطالبی است که از او در نشریات ادبی قبل و بعد از انقلاب به چاپ رسیده است.
در کمال تعجب، به غیر از متن خاطرهها، دو مقدمه از اردشیر رستمی و یاشار صلاحی و گاهشمار زندگی و آثار عمران صلاحی نیز آمده است.
نشر پوینده، این اثر را با قیمت 2900 تومان در قطع خشتی کوچک منتشر کرده است.